Stefan Wyszyński (1901 - 1981)

 

Kardynał Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w małej wsi Zuzeli (Zuzela) nad Bugiem na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Na mocy układu rozbiorowego pomiędzy Rosją, Austrią i Prusami z roku 1795 ziemie te należały do końca I wojny światowej (1918) do zaboru rosyjskiego, na terenie którego - na ziemiach bezpośrednio włączonych do Cesarstwa - szczególnie intensywnie prowadzony był proces wynaradawiania Polaków. Dlatego też w roku 1912 Wyszyński został wysłany przez ojca, matka bowiem zmarła, gdy chłopiec miał dziewięć lat, do znajdującej się na terenie Królestwa Polskiego Warszawy, gdzie w roku 1915 ukończył gimnazjum. Następnie wstąpił do seminarium Duchownego we Włocławku, które ukończył w roku 1924 i 3 sierpnia po wyjściu ze szpitala po ciężkiej chorobie został wyświęcony na kapłana.

Pierwszą mszę - tzw. mszę prymicyjną - Stefan Wyszyński odprawił w Częstochowie na Jasnej Górze, miejscu szczególnym dla wszystkich Polaków. Tam bowiem w klasztorze Ojców Paulinów znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, patronki i opiekunki Polski. Kolejne cztery lata spędził w Lublinie, gdzie na tamtejszym Uniwersytecie, na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Społecznych otrzymał w roku 1929 stopień naukowy doktora, broniąc pracę z prawa kanonicznego pod tytułem: "Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły". Następnych kilka lat po studiach podróżował po krajach Europy, gdzie uzupełniał i poszerzał swoją wiedzę.

Po powrocie do kraju ksiądz Wyszyński zaczął wykładać w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Jednak kiedy w roku 1939 wybuchła II wojna światowa musiał opuścić Włocławek, gdzie za swoją działalność społeczną prowadzoną wśród robotników poszukiwany był przez Niemców. Na polecenie biskupa Kozala udał się do Lasek pod Warszawą. Kiedy 1 sierpnia 1944 roku w stolicy wybuchło Powstanie Warszawskie został kapelanem grupy Armii Krajowej "Kampinos". Pomagał także w szpitalu w Laskach niosąc rannym powstańcom duchową pociechę.

Z końcem wojny, w roku 1945, ksiądz Wyszyński wrócił do Włocławka, gdzie zajął się odbudową zniszczonego seminarium - został jego rektorem i redaktorem tygodnika "Ład Boży". Już rok później papież Pius XII mianował go biskupem diecezji w Lublinie, po śmierci zaś kardynała Hlonda, 22 października 1948 roku Episkopat Polski wybrał go na Arcybiskupa Metropolitę Gniezna i Warszawy oraz Prymasa Polski.

Lata pięćdziesiąte były dla Kościoła w Polsce okresem prześladowań ze strony władz komunistycznych - panujący wówczas stalinizm zakładał zniszczenie kościelnego autorytetu i pozycji. Dlatego też prymas Wyszyński zdecydował się na zawarcie tzw. "Porozumienia", które zostało podpisane 14 lutego 1950 roku przez Episkopat Polski i władze państwowe. Regulowało ono sytuację prawną Kościoła w Polsce. Jednak już w maju tego samego roku sejm uchwalił ustawę o konfiskacie dóbr kościelnych i zakonnych, łamiąc tym samym postanowienia "Porozumienia".

W roku 1953 rozpoczęła się kolejna fala prześladowań - kiedy Episkopat sprzeciwił się ingerencji państwa w obsadzanie stanowisk biskupich, rozpoczęły się masowe procesy i internowania kapłanów. Ich ofiarą padł również ksiądz Wyszyński, który w listopadzie 1952 został kardynałem. 25 września 1953 roku został osadzony najpierw w więzieniu koło Grudziądza, potem zaś kolejno w klasztorach w Stoczku Warmińskim, w Prudniku koło Opola i w Komańczy w Bieszczadach. Uwolniony został dopiero 26 października 1956 roku.

Nie zaprzestał jednak swej działalności duszpasterskiej i społecznej, której ukoronowaniem były obchody Roku Milenijnego w 1966 - w tysięczną rocznicę przyjęcia przez pierwszego władcę Polski, Mieszka, chrztu. Nie pozostał kardynał również głuchy na niepokoje społeczne w roku 1980. Kiedy powstawała w Polsce "Solidarność" zatroskany przede wszystkim o dobro ludzi i pokój w kraju wzywał obie strony - zarówno rząd, jak i strajkujących robotników - do odpowiedzialności za swoje czyny i ich skutki.

Kardynał Wyszyński, nazywany również Prymasem Tysiąclecia zmarł 28 maja 1981 roku. Przez całe życie najważniejszy był dla niego drugi człowiek - nie tylko jako kapłan nauczał, że najważniejsze w życiu ludzkim są godność i sumienie, lecz dawał temu wyraz również swoją działalnością społeczną i ogromnym patriotyzmem. Uważany jest za jeden z największych autorytetów moralnych XX wieku. Rok 2001, aby uczcić dwudziestolecie jego śmierci, został ogłoszony w Polsce Rokiem Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

 

wg. www.polska.gov.pl